توضیحات
نهال درخت چنار به عنوان یکی از گزینه‌های بسیار محبوب دربین نهال درختان غیرمثمر برای ایجاد یک فضای سبز به شمار می‌رود.
در میان درختانی که کم و بیش در پیرامون خود در فضای شهری می‌بینیم معمولا درختان چنار با قامت افراشته و برگهای پهن خود شهر را چشم نواز می‌کنند.
درخت چنار با نام علمی (Platanus) از دیرباز در ایران خصوصا در کنار جوی‌ها کاشته می‌شده است.
درختان چنار پهن برگ هستند و معمولا سهم زیادی در تصفیه هوای شهرهای آلوده دارند.
بعنوان مثال در لندن، درخت چنار را بعنوان یک درخت پرکاربرد در کنار جاده‌ها و معابر می‌کارند تا قدری از آلودگی شهر کم کند.
درخت چنار اگرچه در مناطق معتدله رشد بهتری دارد و کمتر دچار عارضه و بیماری می‌شود؛ اما تاب‌آوری سرمای زمستان، مقاومت در برابر گرمای شدید و بادهای ناخواسته، کاشت نهال درخت چنار را توجیه‌پذیر و جذاب میکند.
از سوی دیگر، پاییز زیبای برگهای درخت چنار هر طبیعت‌دوستی را مسحور میکند تا حتما درختی همچون چنار را در باغ یا مزرعه خود داشته باشد.
چنارهای کهنسال معمولا با قطر سینه بالا و قامت حدودا 30 تا 50 متری جلوه به خصوصی دارند.
پیشینه درخت چنار
پیشینه تاریخی چنار را میتوان در چارچوب درهای خانه های قدیمی، اماکن متبرکه یا لوازم خراطی‌شده دید، زیرا کیفیت چوب چنار بسیار بالاست و میتواند بخاطر زیبایی در صنایع زینتی امروز نیز بکار گرفته شود.
در ایران، درخت چنار هزار ساله نیز وجود دارد که میتواند خود یک موزه زنده باشد.
به عنوان مثال از معروف‌ترین درختان چنار در ایران میتوان چنار 700 ساله کرمانشاه را نام برد که در کنار طاق‌بستان دلربایی میکند.
درختی که کرمانشاهیان نامش را “دار شیرین و فرهاد” یا “درخت رحمت” گذاشته اند و در سال 1388 بعنوان میراث طبیعی ثبت ملی شد.
دیگر درخت چنار معروف ایران “درخت چنار اسکو” در استان آذربایجان شرقی است که عمری بالغ بر 1200 سال دارد.
قامت 18 متری و بدنه با قطر 3 متر و40 سانتیمتری پای درخت، آن را به یک درخت عظیم الجثه مبدل نموده است.
خیابانهای بسیاری همچون خیابان ولیعصر تهران نیز به واسطه زیبایی درختان چنار شهرت فراوان یافته اند.
نهال درخت چنار معمولا پس از سال دوم توسط نهالستانها به فروش میرسد، زیرا پس از سال دوم یا سوم، قامت قابل توجهی پیدا می‌کنند.
نهال‌های درخت چنار قابل عرضه در فروشگاه آنلاین کشاورزی مزرعه کارآفرینی نیز معمولا دو یا سه ساله هستند.
ارقام درخت چنار
برای درخت چنار گونه های متفاوتی در سراسر دنیا برشمرده شده است که به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
- چنار آریزونا (Platanus wrightii) منشا آریزونا و نیومکزیکو امریکا
- چنار امریکایی (Platanus occidentalis) منشا
- چنار خاوری (Platanus orientalis) منشا جنوب غربی آسیا و جنوب شرقی اروپا
- چنار دورگه (Platanus × acerifolia)
- چنار خوشه ای (Platanus racemosa) منشا کالیفرنیا امریکا
- چنار جنتری ( Platanus jentryi) منشا غرب مکزیک
- چنار هیبریدی (Platanus hybrida)
- چنار کری ( Platanus kerri) منشا ویتنام و لائوس
- چنار مکزیکی (Platanus Mexicana) منشا شمالشرق و مرکز مکزیک
- چنار رزدوسکی (Platanus rzedowskii) منشا شرق مکزیک
- چنار آواخا (Platanus oaxacana) منشا جنوب مکزیک
- چنار شیاپنسیس (Platanus chiapensis) منشا جنوب شرقی مکزیک
گیاهشناسی
پوست چنار
پوست درخت چنار معمولا به رنگ خاکستری روشن یا سبز و صاف است و معمولا به صورت لایه‌ای خود را جوان میکند و تکه تکه پوست میریزد.
برگ چنار
برگهای درخت چنار که کاملا پهن و لوب‌دار هستند؛ وقتی در بهار ظاهر میشوند دارای پرزهای ریز بوده و در تابستان که بزرگتر میشوند پرزهای خود را از دست می‌دهند.
برگ درختان چنار در مقایسه با اندازه‌اش معمولا دمبرگ بلندی ندارد. در بهار سبز هستند و در پاییز زرد و به تدریج نارنجی میشوند.
گل چنار
گلها معمولا در اواخر فروردین و تا اواسط اردیبهشت خود نمایی می‌کنند. درخت چنار تک جنسی است و برای گلدهی نیاز به گونه یا ارقام دیگر ندارد.
میوه
میوه های درخت چنار به شکل کروی و همچون یک توپ کوچک با تیغچه‌های ریز است. در ابتدا رنگی سبز دارند و در زمان رسیدن مایل به زرد میشوند . میوه‌هایی گلوله‌مانند که قطری تا 3 سانتیمتر نیز پیدا می‌کنند.
دیگر مشخصات درخت چنار:
-
- ارتفاع درخت بالغ: تا 30 متر
- برگها: سه تا پنج لوب دارند و سبز رنگ در بهار و نارنجی در پاییز
- برگها صاف و پهن
- موقعیت برگها: متناوب
- زمان گلدهی: فروردین و اردیبهشت
- توزیع جنسی: یکدست
- ریشه درخت چنار به صورت گسترده حتی فراتر از تاج رشد میکند
آفات احتمالی درخت چنار
سوختگی برگ چنار، سرطان درختان پهن برگ و بید معدن درخت چنار
شرایط کاشت نهال چنار
درخت چنار معمولا در خاکهای لومی شکل که زهکشی مناسبی دارند؛ رشد خوبی دارد.
همچنین به لحاظ اسیدیته خاک یا PH میتوان گفت درخت چنار خاکهای خنثی را می‌پسندد؛ هر چند خاکهای قلیایی نسبتا شدید را هم تحمل میکند.
نکته دیگر که در مورد درخت چنار باید درنظر داشت این است که محل کاشت نهال چنار باید آفتاب مناسبی داشته باشد.
مشاهده نهال درختان مثمر (نهال درختان میوه)
هنوز بررسیای ثبت نشده است.