پالونیا مهاجم است؟

پالونیا (پائولونیا Paulownia ) موضوع مورد علاقه و هیجان انگیزی برای سرمایه گذاران و فعالین بخش کشاورزی کشور شده است. سخنان بعضا ضد و نقیض بسیاری در موافقت و مخالفت با پائولونیا مطرح شده است. سود و توجیه اقتصادی، وجود ویژگی های عالی برای کشت مانند مصرف آب کم و قابلیت کشت در خاکها و اقلیم های متنوع، نیاز مبرم کشور برای زراعت چوب و تامین چوب مصرفی از جمله مواردی است که برای کاشت پائولونیا مطرح می گردد. اما پائولونیا، مخالفین بعضا سرسختی هم دارد که مهاجم بودن آن را مطرح می‌کنند. آنها درخت پائولونیا را مانند سایر تجربه های تلخ از ورود گونه های غیربومی به ایران، اشتباه بزرگ دیگری می‌دانند.

در این مقاله سعی شده است تا با بررسی جنبه های مختلف، به دید بهتری در مورد پائولونیا و مهاجم بودن یا نبودن آن برسیم.

---

این مطلب را هم بخوانید : آشنایی با پائولونیا + سوالات متداول

---

پالونیا مهاجم است!

حسین آخانی؛ استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران با قاطعیت می گوید پالونیا مهاجم است. براساس نظرات وی که در خبرگزاری تنسیم آمده است:

“گیاه پالونیا مهاجم است؛ هر کسی در هر لباسی چنین گیاهی را برای کشت در شمال یا هر جای دیگر کشور توصیه می‌کند در حالت خوش‌بینانه ناآگاه و در حالت بدبینانه سودجو و کلاهبردار است.”

وی در ادامه از مسئولان تقاضا میکند که “براساس حرف‌های بی‌پایه‌، کاشت گونه‌های خارجی در طبیعت ایران را تجویز نکنند؛ دیگر دوران بستن قراردادهای پشت‌پرده گذشته است!! در عصر اطلاعات باید شفاف و صادق باشند. باید به‌نظر همه گوش بدهند و آنچه را به صلاح کشور است و با نظرات علمی و رعایت کنوانسیون‌های بین‌المللی تطابق دارد، در کشور انجام دهند.”

تجربه های تلخ کهور آمریکایی در خوزستان و ورود سفیدبالک به ایران از جمله موارد مطرح شده توسط دکتر آقاخانی به عنوان مضرات ورود گونه های غیربومی به ایران است. وی ایران را سرشار از گونه های بومی میداند که میتواند نیاز کشور از گونه های غیر بومی را برطرف کند. بنابراین در مجموع پالونیا را مهاجم می داند.

پالونیا مهاجم نیست!

 در پاسخ به این صحبت ها و نگرانی های بحق (بدیهی است که همه ما دغدغه محیط زیست و اکوسیستم طبیعی ایران را داریم)، افراد فعال و تاثیرگذار در ورود پالونیا به ایران در اردیبهشت 98 اقدام به برگزاری همایش ملی “آشنایی با پالونیا“ کردند، همایشی که در آن افراد موافق و مخالف بتوانند نظرات علمی و نتایج پژوهش های خود را به سمع و نظر عموم مردم برسانند و محلی مناسب برای گفتگوهای علمی و منطقی باشد.

در همان ایام همایش دکتر نوروزعلی حسن‌عباسی پاسخی را در فضای مجازی نسبت به این اتهامات مطرح می کند. دکتر حسن‌عباسی که به پدر معنوی پالونیای ایران معروف است و به همین دلیل به درخت پائولونیا، درخت نوروز هم گفته می شود در این رابطه میگوید:

” کشت پالونیا در کشورهای دیگر به عنوان یک ضرورت و با هدف تولید چوب مناسب با کاربرد همه جانبه در زمان کوتاه است. کشورهایی چون امریکا، کانادا، روسیه، استرالیا و …که صاحب جنگل های وسیع و طبیعی بوده و در شمار کشورهای صادر کننده چوب های الواری وعلوم و تکنولوژی جنگل و صنایع چوب و کاغذ در جهان هستند و یقیناً دغدغه جنگل و تنوع زیستی را بهتر از ما درک می کنند؛ امروزه همه آن ها به کشت و کار پائولونیا در مزارع و باغ های خود روی آورده اند.

نتایج تحقیقات

   بر اساس نتایج تحقیقات در جهان و ایران، درخت پائولونیا به هیچ وجه رفتار تهاجمی نداشته و مهاجم و تهدید کننده نیست و مشاهدات میدانی در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با قدمتی بیش از سه دهه نیز غیرمهاجم بودن پالونیا را در کشت خالص یا هم کشتی با گیاهان زراعی تأیید کرده است.

   جالب است بدانید که در جلسه هم اندیشی که به دعوت  سازمان حفظ نباتات در اردیبهشت ماه سال ۹۷ در محل سازمان برگزار شد، غیرمهاجم بودن پائولونیا گونه فورتونی و تومنتوسا (تامنتوزا) با اکثریت آرا تصویب شده است.

   متأسفانه برخی از شخصیت‌های دانشگاهی  بدون تحقیقات فردی و یا ارائه مستندات علمی اقدام به اظهار نظرها یا نقل قول از این یا آن یا برداشت ها و حدس و گمان های شخصی می پردازند که نتایجی جز تشویش اذهان و کند کردن روند رشد و تولید، اشتغال زایی، تامین مواد اولیه صنایع و کارگاه ها، سبز و آبادانی کشور و رفع برخی از چالش های زیست محیطی در کشور ندارد.

پالونیا، سازگار با سایر گیاهان

 پالونیا دارای ۹ گونه اصلی و تعدادی دورگه های طبیعی و ارقام اصلاح شده است و قابلیت های فراوانی دارد مانند:

• رشد خیلی سریع، زود بازده بودن با کاربردهای مختلف
• سازگاری تحسین برانگیز در شرایط مختلف اقلیمی (نوسانات دمایی) و شوری آب و خاک
• قابلیت کشت در خاکهای مختلف با ویژگی هایی مانند EC بالا، خاک های ماندابی، رس بالای ۲۴ درصد و…

دکتر حسن‌عباسی با اشاره به موارد فوق؛ در ادامه می گوید:

با این پیش فرض که گیاهان تندرشد در هم‌کشتی با گیاهان دیگر رقیب جدی به حساب می آیند نیز در مورد درخت پائولونیا صادق نیست؛ زیرا ریشه گیاهان زراعی در عمق کمتر از ۴۰ سانت و ریشه های قوی پالونیاها در عمق بیش از ۶۰ سانت استقرار پیدا می کنند و در مصرف آب و مواد کانی محلول چندان رقابتی با هم ندارند. مشاهدات میدانی نیز این پدیده را تأیید می کند و به همین دلیل پالونیاها مقام بالایی را در نظام هم‌کشتی و چندکشتی در جهان بدست آورده اند و در زیر تاج و در بین ردیف های درخت پالونیا می توان گیاهان زیادی از انواع درختان مثمر و غیر مثمر، درختچه ها، بوته ها، علفی های یکساله یا پایا کشت نمود.

  چون پالونیاها به کمترین سایه حساس هستند توصیه بر این است که از کشت تلفیقی درخت پائولونیا با گونه های خیلی تند رشد بویژه گونه های همیشه سبز و یا با گونه هایی که آللوپاتی دارند و مواد شیمیایی زیان آور از قبیل رزین، تانن نظیر گردو، صنوبر و توسکا و برخی از سوزنی برگان خیلی تند رشد، همچنین گیاه ماندابی برنج پرهیز شود.

 بهتر است عزیزان بجای استفاده از واژگانی چون « ممکن است، احتمالاً، شاید، شاید، حدس و گمان، اما و اگر مطالب خود را بر روی یافته های قطعی خود یا محققین داخلی و خارجی با ذکر منبع آن تدوین و سپس منتشر کنند.”

مجوزهای کاشت پالونیا

مجوز شورای عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری سازمان جنگل ها و مراتع کشور در خصوص کاشت پائولونیا گونه فورتونی توسط مردم در اراضی شخصی؛ یکی از تاییدیه ها در ایران است که می گوید پالونیا مهاجم نیست و زراعت چوب پالونیا مشکلی ندارد.

این مجوز به استناد تأیید دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بعنوان تنها مرجع علمی براساس بیش از ربع قرن سابقه تحقیقات علمی و میدانی روی پائولونیا گونه فورتونی صادر شده است. 

همچنین نامه ای منتسب به موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور وجود دارد که زراعت چوب پالونیا را تایید میکند.

همایش ملی آشنایی با پائولونیا، بدون حضور مخالفین

همایش آشنایی با پالونیا در اردیبهشت 98 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با شرکت فعالین و افراد مختلف برگزار میشود. یکی از موضوعاتی که در جریان همایش ملی آشنایی با پالونیا با انتقاد شدید دکتر حسن عباسی و همکاران ایشان مواجه می شود، عدم حضور حتی یک نفر از مخالفین پالونیا در همایش علمی و یا حتی ارسال نامه و مقاله علمی در مخالفت با این درخت است.

البته در این همایش نیز به سوداگری برخی از افراد در استفاده از این فضای مخالفت و موافقت با مهاجم بودن یا نبودن پالونیا نیز اشاره می شود. پالونیا هیبرید موضوع مورد بحث بسیاری از مخاطبین می شود. مطرح کنندگان گونه پالونیا هیبرید معتقدند که پالونیا مهاجم نیست!! که به طور کلی و قریب به مضمون چنین پاسخی دریافت میکند: ” پالونیا هیبرید نه قابل تایید است و نه قابل رد کردن – هنوز هیچ کدام از فعالین این حوزه که ادعای پالونیا هیبرید دارند مدارک و مستندات علمی ارائه نکرده اند!! با این حساب قابل تایید یا رد نیست” 

پالونیا هیبرید و قیمت بالای آن

در همایش ملی آشنایی با پائولونیا، موضوعی با انتقادات و سوالات بسیاری در مخاطبین و فعالین حوزه نهال پالونیا مواجه شده است، فروش نهال پالونیا به قیمت های بسیار گزاف و بالا به عنوان پالونیا هیبرید است!! موردی که بنا به نظر عده ای از فعالین حوزه پالونیا، موضوعی غیرعلمی است! نهالی چند هزار تومانی که چند ده هزار تومان به مشتریان فروخته میشود تا بجای پالونیا مهاجم ، پالونیا مناسب و عقیم دریافت کنند! با این حال بارها بیان می شود که عواقب این کار بر عهده فروشندگان و خریداران این نوع نهال است .

در طی دو دهه گذشته کشت پالونیا (خصوصا گونه فورتونی) در اراضی پایلوت در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان زیر نظر اساتید این دانشگاه و نقاط دیگر کشور، (براساس گفته های مرتبطین) مشخص  کرده است که پالونیا رفتار تهاجمی نداشته است و البته در نقاط مختلف ایران قابل کشت است.

سخن پایانی:

درپایان می توان گفت که  به طور کلی هر چیز جدیدی با واکنش های مثبت و منفی  مختلفی مواجه می شود. بهتر است در این موارد با پژوهش کافی و برخورد منطقی، به حل موضوعات کمک کنیم. آنچه از اسناد و مدارک موافقین پالونیا می توان فهمید این است که ظاهرا زراعت چوب با کشت درخت پائولونیا و سرمایه گذاری در آن، نه تنها به لحاظ اقتصادی که به لحاظ زیست محیطی هم قابل توجیه است. خصوصا که کشور ما در بخش چوب به عنوان کالای مصرفی واردات بسیار زیادی دارد، نیاز مبرمی به ورود به حوزه های زراعت چوب آن هم زراعت پرسود پالونیا دارد.

امیدواریم توانسته باشیم در این مقاله به برخی از سوالات شما پاسخ داده باشیم. اگر هنوز پرسشی دارید از قسمت پایین همین صفحه، دیدگاه و پرسش خود را مطرح کنید تا با کمک هم موضوع را بیشتر بررسی کنیم./ سپاس از توجه شما